“The kids who need the most love
will ask for it in the most unloving ways”
– Russell Barkley
Herken je dit?
Je kind is verdrietig maar reageert boos?
Je kind voelt zich alleen en gaat lopen irriteren voor aandacht?
Je kind is onzeker en gaat zichzelf bijvoorbeeld door opscheppen, plagen of slaan overschreeuwen?
Bovenstaande quote geeft feilloos aan waarom ze dit doen. Als kinderen het namelijk moeilijk hebben gaan ze juist vaak gedrag laten zien wat wij als ouder of leerkracht als lastig bestempelen. Terwijl ze eigenlijk onze hulp nodig hebben. Maar doordat wij dan op het ongewenste gedrag reageren (bijvoorbeeld door boos te worden of straf te geven) gaat het kind zich alleen maar slechter voelen. Wat er dan dus nodig is, is dat je als ouder leert kijken naar wat de werkelijke behoefte van je kind onder het gedrag is. Wat heeft je kind werkelijk nodig? En nee, dit gaat niet over wensen. Wensen zijn ‘nice to have’. Behoeften zijn ‘need to have’. Dus als je kind bijvoorbeeld boos wordt omdat het niet zijn zin krijgt, dan gaat het meestal niet om dat ijsje. Dan gaat het om de behoefte aan autonomie, controle over eigen leven, zelf mogen beslissen. Dan is dus de vraag, waar kan je je kind wel deze behoefte laten vervullen? Zodat het met cruciale dingen, zoals gezondheid en veiligheid, wel accepteert dat jij voor hem/haar beslist.
Dit vraagt van jou als ouder een mate van zelfreflectie. De bereidheid om jezelf keer op keer af te vragen: is het waar wat ik geloof over de situatie? Is het waar dat ik nu voor mijn kind moet beslissen omdat het dit nog niet zelf kan? En hoe erg is het als hij zelf beslist? Wat is het ergste dat er kan gebeuren?
Nou weet ik dat veel ouders dan gaan zeggen: ja, maar dan wordt het grenzeloos. Maar is dat wel zo? Je kunt namelijk prima grenzen aangeven en toch aan hun behoeften voldoen. Want grenzen gaan vaak over wensen en gedrag.
Het behoeftenmodel van Maslow is een goede basis voor de behoeften van een kind. Belangrijke behoeften van een kind zijn:
- Fysiologisch: oftewel de basis behoeften , zoals lucht, water, voedsel, drinken, warmte, slaap, en beweging.
- Veiligheid: zekerheid, duidelijkheid, rust, geborgenheid en stabiliteit.
- Sociaal: erbij horen, verbinding, vriendschap, liefde en intimiteit.
- Erkenning: waardering, vertrouwen, respect en erkenning, gehoord en gezien worden.
- Zelfontplooiing: competentie, uitgedaagd, vaardigheden en capaciteiten ontwikkelen, creativiteit en zelfexpressie.
Stel jezelf dus bij het gedrag keer op keer de vraag, waar gaat dit werkelijk om?
Wil hij werkelijk nog langer gamen of verveelt hij zich?
Wil zij werkelijk een snoepje of voelt ze zich eenzaam?
Is hij echt boos of eigenlijk verdrietig?
Wijst zij een ander af of voelt ze zichzelf afgewezen?
Zo zit er onder ieder gedrag een behoefte. De vraag is dus alleen, welke? En dat vraagt van jou als ouder dat je je oordeel over het gedrag loslaat, rustig wordt en in het moment voelt wat er werkelijk nodig is. En dat is kwestie van oefenen.
P.S. Wil je meer leren over de behoeften van je kind onder het gedrag? Meld je dan hier aan voor de gratis Bewust Ouderschap Online Course.
