“Expectation is the root of all heartache.”
William Shakespeare
Hoe vaak hebben wij als ouders niet dat we iets van ons kind verwachten? En hoe vaak worden we wel niet teleurgesteld? Ligt het dan aan ons kind dat niet voldoet aan onze verwachtingen of zijn onze verwachtingen te hoog?
Wat ik namelijk heel vaak zie is dat ouders vinden dat een kind iets moet doen en vervolgens boos worden als het dat niet doet. We wijzen het kind af voor de teleurstelling die wij voelen als gevolg van de verwachting die wij hadden. Maar verwachting is een plaatje wat we op iemand of een situatie plakken. Een plaatje die iets zegt over onze behoeften maar niets zegt over of dit in de realiteit ook zal gebeuren of haalbaar is.
Vaak overvragen we het kind zonder dat we het doorhebben. We vinden dat hij (of zij) inmiddels toch wel zelf zijn kleding aan kan doen, we vinden dat hij nu toch wel zachtjes kan doen of zich anders kan uiten. Terwijl we bij een baby nog weinig verwachtingen hebben en accepteren dat hij gilt en afhankelijk is.
Nu zullen er ouders zijn die wellicht zeggen: maar heel vaak wil mijn kind iets niet doen ook al kan het dat wel. Een kind zal altijd zijn best doen om het goede te doen, om de liefde van ouders te krijgen. Als hij dat niet doet is er dus iets anders waardoor hij dit niet kan. Of dat nou overprikkeling is, te veel afleiding, iets anders leuker, wat dan ook. Je kind doet het in ieder geval niet om jou te pesten, en al helemaal niet om jou teleur te stellen. Maar vaak nemen we het wel persoonlijk. Wij voelen ons afgewezen omdat onze behoeften niet worden vervuld en wijzen vervolgens het kind af. Die het gevoel krijgt tekort te schieten.
Want dat is wat er gebeurt. Als jij je kind afwijst als het niet aan jouw verwachtingen voldoet dan zal het kind het gevoel krijgen niet goed genoeg te zijn, tekort te schieten. Kinderen ontwikkelen hierdoor allerlei strategieën in de hoop alsnog te voldoen. Waaronder perfectionisme en faalangst. En hoeveel van ons moeders heeft niet hetzelfde? Hoeveel plaatjes hebben wij wel niet van waar we aan moeten voldoen in ons hoofd? Maar ook vaders proberen op verschillende manieren alsnog goed genoeg te worden. Het gevoel tekort te schieten maakt dat we altijd bezig zijn iets in toekomst te bereiken. Zo projecteren we onze angst tekort te schieten op onze kinderen. Als zij maar zus of zo zijn/worden dan zijn wij goed genoeg. Het perfectionisme plaatje wordt op deze manier van generatie op generatie doorgegeven.
Dit betekent uiteraard ook niet dat je je kind klein moet houden uit angst dat je hem zal overvragen. Want dat is de andere kant van dezelfde medaille. Uitdaging is je kind te volgen in zijn ontwikkeling, net zoals je dat bij een baby doet. De ruimte geven zich te ontwikkelen vanuit nieuwsgierigheid en creativiteit in plaats vanuit de gedachte dat het zoals het nu is nog niet goed is.
Kun je je kind de ruimte geven om zichzelf te zijn? Om niet aan plaatjes en verwachtingen te hoeven voldoen? En kun je ook jezelf deze ruimte geven? Te zijn zonder iets te hoeven bereiken in toekomst? You are enough!