Vanochtend zag ik een filmpje van Glennon Doyle. Ze vertelde over een vriendin die overstuur belde met een krijsend zoontje op achtergrond. Omdat het nu zo ontzettend pittig is. De combinatie tussen het begeleiden van de kids en zelf vanuit huis werken. Deze vriendin zei dat alleen met tv-tijd er even rust was. Het betoog van Glennon was dat het concept tv-tijd iets was voor in normale tijden. Maar dat dit in Corona tijd niet geldt. En je nu prima je kinderen de hele dag achter de tv kan hebben als je de dag maar sterk (waarmee ze bedoelde: in verbinding) begint en sterk eindigt. Want dat is wat kinderen zich herinneren.
Ik ben het gedeeltelijk met Glennon eens. Want uitzonderlijke situaties vragen om uitzonderlijke oplossingen. Zoals ik in een eerdere blog al schreef is het nu ook absoluut belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Ook als dit betekent dat ze dus wat meer op een schermpje zitten. Dat gebeurt natuurlijk sowieso al met wat oudere kinderen die nu al hun schoolwerk op computers moeten maken. Nou is de hele dag tv misschien wat overdreven maar het uurtje schermtijd wat ze normaal wellicht krijgen loslaten kan in deze situatie denk geen kwaad. Belangrijkste punt is namelijk: stop het blaming en shaming van jezelf op het moment dat het je even niet lukt naar je eigen standaarden te leven.
Daarom wil ik je graag wat handvatten meegeven om de omgang met schermpjes wat meer ontspannen te laten gaan.
Kinderen leren veel van schermpjes
Besef dat dit een andere tijd is dan toen wij opgroeiden en kinderen ook heel veel leren van wat ze op een schermpje doen. Zo kijken ze hier bijvoorbeeld veel filmpjes van dingen die ze interessant vinden. Het mooie namelijk van deze tijd is dat als je graag meer wil weten over een onderwerp je het meteen kan opzoeken en meer over kan leren. Daarnaast gamen ze graag, waar ze zowel hun ruimtelijk inzicht als Engels mee oefenen. En dan heb ik het nog niet eens over apps zoals Squla en Junior Einstein bijvoorbeeld. De leerstijl van kinderen blijft hierdoor visueler en creatiever. Kinderen zijn namelijk het meest visueel en creatiefst als ze jong zijn en naarmate ze ouder worden wordt dat steeds taliger o.a. doordat onderwijs steeds taliger is geworden. Met de online wereld behouden kinderen een deel van dit visuele en creatieve. En wordt het zaak het onderwijs steeds meer juist te laten aansluiten bij de visuele leerstijl van veel kinderen ????
Volwassenen en schermpjes
Is het eigenlijk niet logisch dat kinderen veel meer op schermpjes zitten dan wij vroeger? De hele maatschappij is digitaler geworden. Zitten wij zelf als ouder ook niet veel meer op een schermpje dan de generatie voor ons? Velen van ons zitten voor hun werk al veel op de computer. En daarnaast gebeurt bijna alles wat we doen via een smartphone. Heeft de technologie ons ook niet veel meer vrijheid gegeven? Iets wat zeker in deze tijd heel duidelijk wordt nu iedereen online gewoon door kan gaan met veel activiteiten. Daarnaast helpt de online wereld ons nu om nog steeds met elkaar te verbinden via FaceTime en Zoom. Locatie onafhankelijk werken wordt steeds gangbaarder. En lost het milieu- en fileprobleem op. Dus hé, eigenlijk is dat digitale werken zo gek nog niet!
Angst
Nou hebben velen van ons een soort haat-liefde verhouding met schermpjes. We zien over het algemeen de voordelen er wel van. Maar merken ook de nadelen. Zien hoe verslavend het kan werken. Hoe moeilijk kinderen het vinden om er vanaf te komen. Hoe druk kinderen ervan kunnen worden. Hoe snel ze daardoor worden afgeleid. Of hoe moeilijk ze ervan in slaap komen. Waardoor we ons soms ook zorgen maken. Over bijvoorbeeld hun ogen of over hun gewicht.
Hierin is het echter wel belangrijk om jezelf als ouder af te vragen hoe reëel die zorgen zijn. Wat er in jou aan angsten wordt getriggerd. En jezelf afvragen of wat jij gelooft over schermpjes waar is. Want jouw houding ten aanzien van de schermpjes bepaalt hoe jouw kinderen over zichzelf gaan denken bij gebruik van schermpjes. Word jij boos, maak je verwijten of wijs je ze af omdat ze er weer opzitten? Voel jij je schuldig dat ze er weer opzitten? Je kinderen zullen dit gaan internaliseren. Het is hetzelfde als met snoep. Als jij vindt dat het erbij hoort en er ontspannen mee om kan gaan zullen je kinderen dit ook zo ervaren. Als jij echter het als een fout iets bestempelt en het zoveel mogelijk probeert te beperken dan zullen je kinderen zich er juist extra tot aangetrokken voelen. Want je leert ze een gevoel van schaarste. Dus zullen ze de kans voor snoep of schermtijd grijpen als het zich aandient.
Bewustwording
Zo heb ik één kind die heel makkelijk kan stoppen en een ander die echt aan het scherm gekluisterd zit. Bij degene die eraan gekluisterd zit, weet ik echter dat hij heel visueel is dus dat alles via de ogen binnen komt. Dan kan ik wel staan praten (auditief) tegen hem dat hij moet stoppen maar dat heeft geen enkele zin. Hij heeft het echt nodig dat ik hem met aaien over zijn rug weer in zijn lichaam help. Dan pas komt hij weer een beetje terug op aarde en is hij aanspreekbaar. Daarnaast heeft hij veel meer behoefte aan contact dus als hij zich alleen of leeg voelt neigt hij ook naar afleiding in de vorm van computer (of snoep).
Ik herken dit volledig. Als ik vroeger een film keek zat ik zo in het verhaal dat ik het contact met mijn lichaam verloor. Maar hoeveel ouders hebben dat eigenlijk niet dat als ze moe of leeg zijn ’s avonds ze nog een filmpje gaan zitten kijken? Of op Facebook scrollen. Of pak koekjes of zak chips leeg eten. We zijn allemaal onbewust op zoek naar een goed gevoel. Letterlijk een dopamine shotje. Dat is heel menselijk.
Het is daarom juist belangrijk om bewust te worden van de fysieke sensaties in het lichaam. Zo help ik mijn zoontje bewust te worden van hoe hij zich op bepaald moment voelt. Als hij te lang op een scherm zit dan voelt hij zich eigenlijk namelijk helemaal niet lekker. Ik heb dat zelf ook als ik bijvoorbeeld te lang op Facebook zit. Voelen ons dan beetje van de wereld. In plaats van dus het gedrag (het computeren of bijvoorbeeld het snoep eten) af te wijzen maak ik hem bewust van hoe hij zich op dat moment voelt door contact te maken met zijn lichaam. Dit helpt hem vervolgens weer zijn lichaam te voelen waardoor hij makkelijker kan kiezen om te stoppen.
Het lichaam voelen
Om je kind (en wellicht jezelf) te helpen beter te voelen wat bepaalde zaken met je doen is het dus belangrijk contact te gaan maken met het lichaam. Dit kan op veel verschillende manieren. De meest voor de hand liggende is om lekker te gaan bewegen. Kinderen die genieten van buiten spelen en sporten hebben hierdoor vanzelf al meer balans. Nu is het natuurlijk zo dat de sporten helaas ook allemaal stil liggen maar kijk hoe je op een andere manier beweging kan krijgen. Gelukkig mogen we in Nederland nog lekker naar buiten dus zoek bijvoorbeeld een rustig stuk op om te wandelen of te fietsen. Natuur helpt ook om meer bewust te worden van wat je voelt. Om even weer bij jezelf te komen. Mocht je er nou helemaal niet uit kunnen, dan kun je uiteraard ook in huis een parcours maken om je kinderen lekker te laten bewegen.
Daarnaast zijn er meerdere andere methoden om je kind meer in lichaam te krijgen en zijn gevoelens te voelen. Zo kun je overwegen om een hangmat of schommel (in kamer) op te hangen. Maar ook bijvoorbeeld een (voet)massage kan je kind goed helpen. Wat wij hier doen is een soort druk uitoefenen op het lichaam waardoor ze tot rust komen en makkelijk in slaap vallen.
Ook meditatie en yoga kan je kind goed helpen hierbij. Er zijn allerlei geleide meditaties die je kan downloaden. Of filmpjes met yoga-oefeningen. Toch handig die online wereld, haha. Maar het hoeft allemaal niet zo groot. Als ik merk dat mijn zoontje erg onrustig is dan help ik hem herinneren om even zijn hand op zijn buik te leggen en zijn ademhaling te volgen. Dit is wat ik zelf heb meegenomen uit mijn allereerste cursus mindfulness toen ik nog op een groot kantoor werkte. Ik ging dan even paar minuten op de toilet mijn buikademhaling volgen. Dit heb ik ook heel lang gedaan toen de kinderen heel klein waren. Echt een aanrader en super efficiënte manier om zelf ook steeds weer even terug te komen bij jezelf!
Samenvattend zijn de schermpjes dus niet het probleem. Wel het contact verliezen met ons lichaam en gevoel. En gaat het om balans hierin. Met als belangrijkste take away: don’t feel guilty! Wees lief voor jezelf. Hoe meer je bewust wordt van je eigen angsten over de schermpjes, hoe meer ontspannen je op je kinderen kan reageren. En dat is het mooiste wat je je kinderen kan meegeven. Een ontspannen relatie met schermpjes, snoep of welk ander middel dat mensen kunnen gebruiken om hun gevoelens te onderdrukken.
P.S. Wil je oefeningen voor bewustwording, meld je dan hier aan voor de gratis Bewust Ouderschap Online Course.
