“If you don’t have the background awareness of oneness, duality becomes real.”
– Alan Finger
We leven in een maatschappij met de focus op de individu. We groeien op met de inprenting dat wij als individu iets moeten worden. Alsof we nu nog niet goed genoeg zijn. Dus gaan we persoonlijk succes en geluk nastreven. We identificeren ons met ons lichaam en andere bezittingen. Geloven dat dit bepaalt wie we zijn. We geloven dat het leven maakbaar is. Dat we alles kunnen nastreven wat we maar willen, zelfs geluk. Vanuit dit geloof gaan we ook van alles beschermen. Uit angst dat we dat waar we ons mee identificeren verliezen. Want wie ben je nog als je dakloos in de goot ligt? Of als je opeens in een rolstoel belandt. Ben je dan nog steeds dezelfde jij? Of geloof je dan je gedachten die jou vertellen dat je een mislukking bent. En praten we zo ook over de ander die in de goot ligt, is hij een mislukking? Of de vluchtelingen die hier naartoe komen, die we verwijtend gelukszoekers noemen. Zijn we niet allemaal op zoek naar geluk?
Zo zitten we met z’n allen in een rat race. En weet je waarom? Omdat we ergens zijn gaan geloven niet goed genoeg te zijn. Als kind hebben we pijn van afwijzing ervaren. Onze behoefte aan liefde is niet altijd vervuld. En we zijn daardoor gaan leven vanuit een tekort. Een gevoel dat er iets mist, gevoel van afgescheidenheid. We beginnen dan eerst te denken dat het aan ons ligt. Vervolgens gaan we heel hard ons best doen alsnog die liefde en erkenning te krijgen. We gaan streven naar perfectie en controle zodat we geen afwijzing kunnen ervaren. Krijgen we dan alsnog kritiek dan worden we boos op de ander, gaan verwijten maken en oordelen. En doordat we in het contact met anderen onbewust de angst voor afwijzing voelen gaan we vaak geloven dat we het alleen moeten en kunnen, dat we niemand nodig hebben. En zo richten we ons volledig op het vervullen van de behoeften van het ik-je. Waarbij we behoeften ook nog eens verwarren met wensen. We zijn gaan denken dat die baan of relatie ons de waardering en veiligheid geven die we zo hard zoeken. Maar als je alle treden van de piramide van Maslow bewandelt kom je er achter dat het leeg blijft voelen. En daar staan we nu met z’n allen. Het aantal depressies, burn-out en zelfmoorden is nog nooit zo hoog geweest.
Vanuit een gevoel van afgescheidenheid en niet goed genoeg zijn, gaan we op zoek naar zelfwaardering en verbondenheid. Dat wat we als klein kind hebben ervaren maar nu missen. We zoeken dit echter op de verkeerde plaats.
Dit komt door een fundamentele denkfout. Dat er een ik is die iets moet worden en die beschermd moet worden. Wie ben jij werkelijk? Kijk eens goed naar dat wat jij ik noemt. Ben jij je lichaam, je gedachten, je gevoelens, je gedrag of je bezittingen? Wie ben je voorbij alle labels? Kijk eens goed naar je gevoelens. Wat is angst? Wat is boosheid of verdriet? Niets meer dan fysieke sensaties, energie in beweging. En je gedachten? Wie denkt die gedachten? Kan jij bepalen welke volgende gedachte je gaat denken?
De mens krijgt 60.000 gedachten per dag, onder stress nog veel meer. Wie is degene die die gedachten denkt? We denken dat we een vrije wil hebben, dat het leven maakbaar is voor dat ik-je. Maar als je werkelijk een vrije wil zou hebben, zou je dan niet allang voor het ultieme geluk hebben gekozen? Als je een glas omgooit, heb je daar dan voor gekozen? Is het jouw fout of gebeurde het gewoon? Neurowetenschappers hebben zelfs aangetoond dat het actie gedeelte van het brein eerder op licht dan het talig gedeelte. Oftewel, je neiging tot actie komt eerst en daarna komt er nog een gedachte over die actie. Een soort sport verslaggever.
We zijn ons alleen volledig gaan identificeren met die verslaggever, met onze gedachten die de illusie geven dat er een ik is die iets doet. Terwijl als je naar een dier of een klein kind kijkt, die doet ook gewoon maar heeft niet die commentator die er vervolgens een gedachte over heeft. Geen enkel dier zal als die heeft geblaft achteraf denken, dat had ik niet moeten doen. Een klein kind heeft de steilste ontwikkeling tot zo’n 2 jaar. Vanaf dat moment ontwikkelt het taal, en taal beperkt de werkelijke ervaring. Het kind wordt geleerd dat het zijn naam is, dat het een ik-je is. Op de leeftijd van 2 jaar praat het echter nog in de derde vorm over zichzelf. Pas later wordt die ik- gedachte zo sterk dat het gaat geloven dat het dat is.
Maar wij zijn niet anders dan dat dier. Dat wat we ik, jij, Anouk noemen is een expressie van het leven, een organisme, geconditioneerd door ervaringen en inprentingen en geprogrammeerd op overleving. Maar dat dier heeft niet die commentator die hem vertelt dat hij het centrum is van waaruit hij waarneemt. Kijk eens goed naar de fysieke sensaties en impulsen van het lichaam. Ben jij dat? Dat wat je kunt waarnemen ben jij niet. Het oog kan zichzelf immers niet waarnemen. Jij bent het waarnemen zelf, de open aandacht.
Jij bent het filmscherm waarop de film wordt gedraaid. Je bent niet een van de personages in die film. Jij bent de oceaan waarin golven verschijnen en weer verdwijnen. Het absolute waarin het relatieve zich voordoet.
Energie kan niet verloren gaan, alleen veranderen van vorm. Jij bent het energieveld, het leven zelf. Dat zich uitdrukt in de vorm van mensen, dieren, bomen, etc. We zijn de verbinding met de natuurlijke levensstroom kwijt geraakt. Leven gebeurt gewoon. Creatie en destructie. Dingen komen op en gaan. Moeiteloos, ontspannen, speels. Maar ook verdriet, angst, boosheid. Dit gebeurt echter zonder verzet want het zegt allemaal niets over jou. Je hoeft ze dus ook niet te onderdrukken of af te reageren. Observeer het. Kijk ernaar met open aandacht. Het is niets meer dan energie in beweging. Beseffen dat we de open ruimte zijn waarin alles zich afspeelt is de ultieme vorm van verbondenheid. Dat is het gevoel van heel zijn, eenheid, waar we totdat we dit realiseren naar op zoek zijn.
Maar geloof niets van wat ik zeg. Onderzoek het voor jezelf. Breng je aandacht naar de open ruimte waarin gedachten, gevoelens en acties verschijnen. Herinner je de verwondering die je als kind had voor alles in het leven had. Ervaar het gevoel van onvoorwaardelijke liefde voor alles dat is. Dat is eenheid!